Lavinya Dergisi

Anlatı YAZILARI
AŞK-I ÜTOPYA.jpg
Anlatı

AŞK-I ÜTOPYA

Hiç başkasında kendine rastlanır mı? Bakışlar, hayatlar, amaçlar, istekler… Acaba insanoğlunun benzer hayalleri var mı? Neyi çok diler? Hangi rüyayı düşler? Bazen o kadar ister ki onu hayatına çeker veyahut iter. Şans gerçek mi? Dört yapraklı yoncayı bulmak yeterli mi? Birinde baht çoksa, diğerinde

hayatın ipleri.jpg
Anlatı

DOSTOYEVSKİ VE HAYATIN İPLERİ

İnsan; içinde nice duygular barındıran ve amacına ulaşmak için dönüşen varlık. Öz değerlerinden uzaklaşan, zaman zaman itibarsızlaşan, güzel şeylere erişmek için gözünü hırs kaplayan benlik. Sebep ve sonuç. Suç ve ceza kavramını adil bulan ruhumuz ve dünya klasiklerinin çok konuşulan kitabının k

mobidick.JPG
Anlatı

ASILIN KÜREKLERE

“Asılın küreklere!” diye kükreyen bir veya daha fazla Ahab vardır insanoğlunun hayatında; kin, öfke ve intikamla bezenen. Hayatının odağını bu hislere kaptırıp; bir martı çığlığından, nefis kahve kokusundan, taze çörek tadından mahrum yaşayan. Kaçırılan yüzlerce an. Geçmişe takılıp kalmak zaman kayb

soba3.JPG
Anlatı

IHLAMUR ŞİFASI

O gün ıhlamur şifasıydı. Canım cumartesi çabuk geçmişti. Kış ise tüm soğukluğuyla geri gelmişti. Sobalı pazarlar değişmezdi ve hiç sevilmezdi, o pazar akşamları. Eski bakır güğüm kaynardı fokurdayarak. Sonra bir kestane ya da mandalina kabuğu kokusu sarardı evi. Sobanın demir askılıklarına asılmış m

GÖBEKBAĞI.jpg
Anlatı

GÖBEK BAĞI

Göbek bağı kesilir, yeni doğanın ilk solunum hareketiyle ağlama sesi duyulur. Sorular başlar! Bebek kime benzeyecektir? İştahlı mıdır? Sakin midir? Cesaretli midir? Kıskanç mıdır? Anne karnında hırslı olmayı öğrenmiş midir? Hayırlı bir evlat olabilecek midir ve dünyanın en kadim kafa karışıklıkların

Kraliyet pitonu.JPG
Anlatı

KRALİYET PİTONU

Sıradan bir gündü. İnsanoğlu her zaman yaptığı gibi koşturuyordu. İçlerinden biri değişiklik yaparak sözde nefes açmak için evine yakın o ormana gitti. Aynı ritimle yol geri dönülecekti. Rastlantı bu ya! Kuş, böcek, sincap değil minik bir yılan buldu. Nefeslenmek için geldiği bu yerde yavru öyle

KIRIK CAM TEORİSİ_.jpg
Anlatı

KIRIK CAM TEORİSİ

İlk yalan, ilk görünüş, ilk kırık, ilk aldatma… “Bir kereden bir şey olmaz.” cümlesi ve benzerleri, insanların çekindikleri ve çekinmedikleri. İncinecek olanların üstüne mi gider birey dedikleri? İzler herkese gösterilir mi? Laf yığınları korkuları kapatır mı? Kaç kırık cam barındırır bedenimiz? Hay

wabi-sabi3.jpg
Anlatı

WABİ SABİ

“Yeni yılda, yeni bir ben.” kararlarının henüz gündemde olduğu günlerde insanoğlu çeşitli hedefleri yazar ajandasına. Aslında tüm takip ettiği trendlerin temeli, yaşam kalitesini artırmaktır. İlham kaynakları arar durur beden. Kimi zaman daha havalı bir araba, hayalini kurduğu o şehre seyahat, sürek

kırlangıç.jpg
Anlatı

KIRLANGIÇ ÖMRÜ

Pencerenizden kaç kırlangıç kovaladınız? Kaç insanın değerini bilmediniz? Karşınıza çıkan kaç fırsatı teptiniz? Yarın, diyerek kaç hayali ertelediniz? İnsanoğlu uçsuz bir deniz! Ama birçoğu; hep elinde kalacakmış gibi hayatı seyretmiş ve göçmüş ve gitmiş…
Hikâye şu ki; günlerden bir gün kırlangıcın

Çiçeklerin atası.JPG
Anlatı

İLK ÇİÇEK

“Menekşe, lale, hanımeli; güzel huyun yoktur bedeli.” ile dile gelen dizeler. “Papatya gibisin beyaz ve ince, eziliyor ruhum seni görünce.” ile başlayan nameler. Çiçekleri şarkılara ve bilhassa aşka hediye eden cümleler.
Kokusu, dokusu, rengi, iklimi… Hangisi çeker insanoğlunu, tarif edilmez! “Ey s

daphne.JPG
Anlatı

DAPHNE

Aşk nedir? Sorusuna “Bir kimseye ya da bir şeye karşı duyulan aşırı sevgi ve bağlılık duygusu.” olarak cevap veriyor sözlükler. Çeşitleri dersek; tutkulu, arkadaşça, mantıklı, sahiplenici, bencil olmayan, platonik gibi cevaplar çıkar karşımıza. Platonik aşkın ünlü düşünür Platon’un adından geldiği h

narkissos.jpg
Anlatı

NARKİSSOS

Narsisizm bir başka deyişle özseverlik. Kişinin kendini sevmesi başlığı altında sınırlandırılırsa alkışlanabilir. Lakin bu seviye kabaca tabirle, salt kendisine âşık olmaksa düşündürücü gelebilir! Hatta yolculuk yaparsak geçmişe bedeni ve ruhu bir nergis çiçeğine bile dönüştürebilir! Dinle! Başlangı

simurg.jpg
Anlatı

SİMURG

Simurg! Anka kuşu! Tuğrul kuşu! İsimler farklı olsa da yüklenen misyon aynı, o varlığa. Küllerinden doğmak! Pers, Fars, Türk mitolojileri, Kaf Dağı, bilgi ağacı gibi kelimeler hikâyesinde yer alsa da sonuç umut görmek, o duruşta! Tekrar ayağa kalkmak! İnsanoğlunun yaşadığı zorlukları üzerinden atmas

Lokman Hekim.jpeg
Anlatı

LOKMAN HEKİM

Hayatta hep matematik denklemleri olacak değil, şu x ve y ile başlayan. O kafa karıştırıcı çözemediğimiz her an. Çok daha basit neden ve sonuç ilişkileri var mesela! Yaşamı ertelemek denilen iki kelimeyle sözcüklere tutunan. Sabah çalan sinir bozucu saatin alarmı, nihayetinde bir düşman. Oysa uykusu

at gözlüğü.jpg
Anlatı

AT GÖZLÜĞÜ TAKMAK

Atlara neden gözlük takarlar? Bu sorunun cevabını bilen var mı veyahut hiç düşündünüz mü? Atın daha havalı görünmesi, mevcuttan hızlı koşması ya da gözlerinin güneşten rahatsız olmaması seçeneklerinden biri işaretlenebilir mi? Büyük puntolarla bir “HAYIR!” kelimesi yazılsın o zaman. Sadece önlerine

Naif sözcükler.jpg
Anlatı

NAİF SÖZCÜKLER

- Acılarım kaç gün sürecek Portuga?

- En fazla kırk gün Zeze.

- Kırk gün sonra geçecek mi?

- Hayır, alışacaksın.

“Şeker Portakalı” insanoğlunun gönlüne taht kuran o kitabın iç sızlatan satırları. Sahi acının tarifi var mı? Evrensel mi? Kişiye göre değişir mi? Dili, dini, ırkı, cinsiy

she-ra.JPG
Anlatı

EKSİK ETEK!

“Coğrafya kaderdir.” der İbni Haldun. Nerede doğarsan oranın güneşiyle uyanır, iklimiyle ve kültürüyle yoğrulursun, yazar kitaplar. Örneğin Hindistan’da insanlar kast sistemi ile sınıflandırıldı. Derisinin rengi ile ayrıldı, Amerika’da. Kendi ırkından olmayanları ötekileştirdi, çok modern olduğunu i

akrep-kurbaga.jpg
Anlatı

AKREP VE KURBAĞA

Fıtrat: Tabii eğilim, huy, kişilik, cibilliyet, içgüdü, istidat gibi anlamlar taşır. İslam dinindeyse bu kavram özellikle tasavvufta önemli bir yer alır. “Fatr” kökünden türemiştir. “İlk yaradılış” manasına gelir. Yani mutlak yokluğun yarılarak içinden varlığın çıkmasıdır. Karakter ve henüz dış tesi

INCI.KUPELI.KIZ_.jpg
Anlatı

İNCİ KÜPELİ KIZ

İllüzyon; diğer değişlerle gözbağı, yanılsamak. Algının yetersiz kaldığı durumlarda boşlukları beyinle doldurmak. Suyun içindeki nesneleri olduğundan büyük ya da küçük görmek. Karanlıkta net görüş alanı olmadığı için varlıkları başka cisimlere benzetmek. Çeşitli resimleri farklı anlamlandırmak. Alda

nalıncı baba.jpeg
Anlatı

NALINCI BABA

Peşin veyahut veresiye. Peşin alan, veresiye satan. Peşin satan, veresiye alan. Her bir kelime öbeğinin para, mal, mülk, senet, sepet gibi karşılığı veyahut anlamı var elbette. Yediden yetmişe vakıfız bu dengelere. Ya peşin hükümlü olmak denilirse? O da yazılır mı bakkal defterine? Ayın kaçında mahs

pandoranin-kutusu-efsanesi.jpg
Anlatı

PANDORA'NIN KUTUSU

Masallara inananlar ve inanmayanlar. X, Y, Z farklıdır kuşaklar. Kötülük veyahut iyilik, keskindir sınırlar! Bir de şu çok derinde saklananlar. Bir deyim, bakış, olay, örgü, merakla ortaya çıkanlar. Hikâyeler dolanır dilden dile; yine de farklıdır versiyonlar. İnsanoğlunun kendi kutusunda sakladıkla

DON-KISOT.jpg
Anlatı

DON KİŞOTÇULUK

Hayaller ve gerçekler. Daima hayal kuranlar, gerçekten vazgeçmeyenler. Mantıkla sarmalananlar, düş dünyasında bile düşman yaratıp, onunla mücadele edenler. Boşa adımlar veyahut yanılsamalar. Ayaklarını sağlam basmayı öğütler kitaplar. Düş mü? Düş kurmayı da anlatır masallar. Vazgeçmemeyi seçer çoğu

Koyunun bulunmadığı yerde keçiye Abdurrahman Çelebi derler.jpg
Anlatı

KOYUNUN BULUNMADIĞI YERDE KEÇİYE ABDURRAHMAN ÇELEBİ DERLER

İtibar; saygı görmek, değerli bulunmak ve güvenilir olmak gibi unsurları birleştiren kavram. Bu durumda; itibarlı insan olmak da paha biçilemez. Ehil; bir işi en iyi biçimde yapacak düzeyde bilgisi olan usta, yeterli, yetkili kimse. Akabinde, ehil olan da kıymette geçilmez.
 Atasözleri, gelenek

GÜZEL AMA….jpg
Anlatı

GÜZEL AMA...

“Sanat için sanat.” veyahut “Toplum için sanat.” tartışmaları hala süredursun, bilinmesi gereken bir gerçek vardır dünyada. Yeteneği geliştirmek, öğrenmek, faaliyete geçirmek, kültür eserleri öyle gökten zembille inmez yere. Belli bir birikimin sonucu olarak ortaya çıkar. Bazı sanat eserlerini görün

FİLLER VE İPLER.jpg
Anlatı

FİLLER VE İPLER

Filler, hortumlular takımının filgiller familyasını oluşturan memeli hayvanlardır. Geleneksel olarak Asya fili ve Afrika fili olmak üzere iki türü tanınır. 4000-6000 kg arasında ağırlıkları, 5,5-6,5 m arasında uzunlukları vardır. Jumbo, fillerin kralı olarak adlandırılan, türünün en ünlüsüdür. Sembo

BRİOCHE.jpg
Anlatı

BRİOCHE

Kraliçe, çoğu hayatı zenginlik içinde geçen güzel bir kadın ve Avusturya arşidüşesi. Tarihi boyunca sayısız devrime sahne olan Fransa. Masal gibi bir yaşam ve trajedi içeren bir ölüm. On dört yaşında nişanlanan, saray adabını öğrenmek için hızla eğitime tabi tutulan Marie Antoinette…

Gelin olduğ

KÖKÜNE KİBRİT SUYU.jpg
Anlatı

KÖKÜNE KİBRİT SUYU

Ne var bu kibrit suyunda? Dillere pelesenk olmuş yıllar içinde. Hepsine, köküne, topuna diye başlayan basit, bileşik, türemiş kelimeler sıralanır ağızda. Bir nevi sülfürik asit, eski deyimleri incelersek zaç yağı dolanır sayfalarca. Kibritinde Arapça kbrt kökü olan “Kükürt” sözcüğünden alıntı olduğu

KAPTAN SWING VE GAMLI BAYKUŞ.JPG
Anlatı

KAPTAN SWING VE GAMLI BAYKUŞ

Ünlü bir çizgi roman. Başkahraman Kaptan Swing, en yakın arkadaşları Kızıldereli Gamlı Baykuş ve Mr. Blöf. Öyle ki hikâyeler akıp gider ama gamlı her olayda uğursuzluk arar. Bu döngüye sebep olarak büyük dedesinin anlatılarını gösterir. Sudan nefret eder, iyi ok atar. Mr. Blöf ’ün köpeği ile hiç anl

alyans[3687].JPG
Anlatı

ALYANS


İki şeyi birbirine ya da birçok şeyi topluca tutturmak, bağlamak için kullanılan ip, sicim, şerit, tel gibi düğümlenebilir nesne olarak tanımlanıyor, bağ. Aşk, sevgi, söz vermek ile ortaya çıkan bağlılık ise bir sembol istiyor ilişkide. Kısaca tanımlarsak; “Parmağa takılan madeni halka.” şeklinde o

Pareidolia yanılsaması.jpg
Anlatı

PAREIDOLIA YANILSAMASI

Karpuz kabuğundan bozma tekne olur mu? Bulut, tavşana benzer mi? Kahve telvesinde balık görünür mü? O şarkıyı dinlerken, olmayan bir kelime duyulur mu? Beyin kandırılır mı? Hasta gibi görünen patates, dondurmanın içinde eriyen bir kutup ayısı, kelebek şeklindeki domates ve bunun gibi onlarca örnek s

albatros.jpg
Anlatı

ALBATROS

Bir albatros kadar âşık ve yalnız olmak! Işık girmeyen, fırtınaların bile kendi içinde savaştığı güney okyanuslarının sahipleri. Denizcilerin korkusu, rüzgârların hâkimi ve coğrafyacıların kutup hattı tarifi. Rekoru üç yüz kilometre/saat olmakla birlikte seksen kilometre ortalama yazan ibreler. Onla

POLANTE FENERİ.jpg
Anlatı

POLENTE FENERİ

Karanlığın hükmü ve gece, kimilerine eşsiz huzur verir. Kimileriyse gökler siyaha boyanırken korkar, çekinir. Göz gözü görmezken ışığı bulur mucit. Ateşle başlayan serüvenin sonu gelmez. Teknolojiyse güneşe yetişemez. İnsanın karada başlayan adımları denizlere ulaşır. Balıklarla yarışmak için değils

THESSALONIKE.JPG
Anlatı

THESSALONIKE

Eski çağlardan bu yana yeryüzünün çok ayrık noktalarında farklı milletler, benzer hikâyeler anlatmışlardır. Zaman hızla değişmiş, cümleler aynı kalmıştır. Andersen masallarından bugüne bu kural değişmemiştir. Hele ki mevsimlerden yaz olunca deniz, dalga, kum aşkıyla yeni fısıltılar başlamıştır. Deni

YALANCI VE MUM.jpg
Anlatı

YALANCI VE MUM

Bir varmış, bir yokmuş çok eski zamanlarda küçük bir kasabada Geppetto Usta ve Pinokyo yaşarmış. Doğrular ve yalanlar hikâyenin içinde saklanmış. İnsanoğlunun zihninde bu ikili yüzyıllarca yer almış. Çıplak gerçekler, süslü yalanlar şekil değiştirmiş. Bu uğurda nice atasözleri yazılmış. Mesela kelim

yengeç sepeti sendromu.JPG
Anlatı

YENGEÇ SEPETİ

“Ben sahip değilsem, sen de sahip olamazsın!” veyahut “Ben başaramıyorsam sen de başaramazsın!” rekabetçi duygular, hasetlik ve kıskançlık sarmalı. Kurumsal veya özel hayatta ortaya çıkan emeğin sabote edilme çabası. Üretene gem vurma hastalığı. “Yengeç anlayışlı kişilerden uzak durun!” tavsiyeleriy

NurtenTosun-Malefiz200823.jpg
Anlatı

MALEFİZ

“Hiçbir zaman bize gerçek hastalar gelmez. Gerçek hastaların hasta ettikleri gelir.” Psikiyatri servisleri çoğunlukla bu cümleyi deklare eder. Belki bir bencille, narsistle, arsızla, empati yoksunuyla yaşamak zorunda bırakılanlar. İyilik ve kötülük dengesi gibi çok narin teraziyi tutan dimağlar. İyi

Nurten Tosu- Kollektivizmin Gücü270823.jpg
Anlatı

KOLEKTİVİZM GÜCÜ

“Kendi ışığına güvenen, başkalarının parlamasından rahatsızlık duymaz.” cümlenin sahibi Victor Hugo, romantik akıma bağlı Fransız şair, roman ve oyun yazarı. İyi olmak, en iyisi olmak, başarmak, başarıyı sindirmek. Ya paylaşmak! Bilgiyi, yeteneği, kazanılmış yetileri, toprağı, tohumu, hatta bir kupl

Bilge Erdoğan- Dört Ayaklı Bir Terapi 090923.jpeg
Anlatı

DÖRT AYAKLI BİR TERAPİ

Evet doğru, benimkisi dört ayaklı ve tüylü.

Terapi dediğimiz şey bir insanın kendini iyi hissetmesi için hayatına farklı pencerelerden bakabilmenin farklı bir adı, özel bir kelime. Kimisi bunu bir psikolog, kimisi arkadaş, kimisi seyahat, kimisi kişisel bakımla uygular. Bense bir canlı tüy yumağ

Bilge Erdoğan-Şarjım bitmeden 160923.jpg
Anlatı

ŞARJIM BİTMEDEN

Hayatın yeni bir başlangıç noktasındayım. Bir süredir kendime gerçekten vakit ayıramadığımı farkettim. Bedeni varlığım masada olsa da ruhani varlığım genelde reenkarnasyona girmiş gibi dolanıp duruyor. Yapmaktan hoşlandığım şeyler koşarak benden kaçıyorlar...
Okuduğum yazılar yerçekimine karşı gele

Nurten Tosun-Bartleby Sendromu170923.JPG
Anlatı

BARTLEBY SENDROMU

Vazgeçebilmek, tıpkı yapmayı seçmek gibi kudret gerektirir mi? Bir sanatçıyı sanatçı kılan, unsurları yazmak ve bu yeteneğini hala kullanabiliyor olma şansına sahipken bırakmak, diğer bir deyişle sanatın intiharı sanat mıdır?

Yazmak, bir bakıma ertelemek midir?
Slavoj Zizek bir rö

Nurten Tosun- Rüzgar Telefonu 011023.jpg
Anlatı

RÜZGÂR TELEFONU

Yas, evrensel şu duygu ve insanların onu yaşama şekli farklı olsa da hayata tutunma çabaları benzerdir. Yitirilenlerin ardından rutine dönmek için zaman ve çözümler devreye girmektedir. Tıpkı yaşlı bahçıvan Itaru Sasaki’nin hikâyesi gibi, başlangıçlar beyinlere resmedilmiştir.

Kuzenini ölümcül b

Nurten Tosun-Derisini değiştirmeyen yılan151023.jpg
Anlatı

DERİSİNİ DEĞİŞTİRMEYEN YILAN

Nietzsche böyle buyurdu Zerdüşt’te; “Ama önce sen kendini inşa etmelisin, dimdik bir beden ve dimdik bir ruhla.” diyor ve ekliyor; “Derisini değiştirmeyen yılan ölmeye mahkûmdur. Bu durum fikirlerini değiştirmeyen zihinler için de geçerlidir.” 19. Yüzyıl felsefesi günümüze taşınmış mıdır? İnsanoğlu

Nurten Tosun-Selanikte açılan bir çift göz 291023 .jpg
Anlatı

SELANİK’TE AÇILAN BİR ÇİFT GÖZ

“Bir anne dünyayı değiştirebilir.” Zübeyde Hanım 1881 yılında Selânik Kocakasım Mahallesi, Islahhane Caddesindeki, üç katlı pembe bir evde dünyaya getirdi Türk milletinin kurtarıcısını. Mahalle mektebi, Şems Efendi Mektebi derken Selânik Mülkiye Rüştiyesi, Askeri Rüştiye okullarında eğitim gördü Mus

-Nurten Tosun-PYGMALION ETKİSİ.jpg
Anlatı

PYGMALION ETKİSİ

“Kendini gerçekleştiren kehanet.” olarak adlandırılan bir olgu “Pygmalion etkisi”. Yüksek beklentilerin belirli alanlarda daha iyi performansa yol açtığına inanılması. İlk defa 1948 yılında sosyolog Robert Merton tarafından ortaya atıldı. İçeriği detaylarda saklı ve motivasyon ile bağlantılı. Sosya

Nurten Tosun-ZEiGARNİK VE YARIM KALMAK191123.jpg
Anlatı

ZEiGARNİK VE YARIM KALMAK

“Ben, alacakaranlıkta son sabahımın, dostlarımı ve seni göreceğim ve yalnız yarım kalmış bir şarkının acısını toprağa götüreceğim.” demiş Nazım Hikmet kaleminden dökülen cümlelerde. Neydi o yarım kalmak meselesi? Şu mutlu sonla bitmeyen aşkların şairleri, yazarları ve insanoğlunun zihni! Tamamlanmam

Nurten Tosun-KULEŞOV’UN GÜLÜMSEYEN YÜZLERİ 261123JPG.JPG
Anlatı

KULEŞOV’UN GÜLÜMSEYEN YÜZLERİ

2017 yılından itibaren sosyal platformlarda en çok kullanılan ve sevilen emoji gülen yüzdü. Fakat sıkça kullananlar için haberler kötü! Z kuşağına göre artık bu emoji havalı değil! Demode! Cool olma statüsü elinden alındı. Yerini hangi ifadenin aldığıysa zamana bırakıldı. Sanal olmayan günlük yaşamd

Nurten Tosun-Dünyanın  en kolay şeyi 031223.jpg
Anlatı

DÜNYANIN EN KOLAY ŞEYİ

Sorular ve cevaplar! Binlerce yıldır benzer arayışlar, hikâyeler, masallar… Kimine kurbağa prensi öpmektir kolay, diğerine pamuk prensesin ciğerini sökmek. İnce Memed’in satırlarını okursak eğer, en zor olan “İnsan olmaktır.” yazar. Devam edilirse gezintiye, Victor Hugo’ya kulak kabartılır. Kendisi,

Nurten Tosun-Balığın bedduası101223.jpg
Anlatı

BALIĞIN BEDDUASI

“Yerkabuğunun çukur bölümlerini dolduran, birbirleriyle bağlantılı olarak yeryüzünün beşte üçünü kaplayan tuzlu su kütlesidir.” sözlük anlamı olarak “Deniz.” Uzaktan bakıldığında kimine mavi, kimine yeşil. Dalgası, mercanı, sirenleri ilham verir. Nice aşk hikâyelerine konu olur. Hele bazılarının evi

Nurten Tosun-EMU SAVAŞI171223.JPG
Anlatı

EMU SAVAŞI

Tarih, nice savaşlara sahne olmuştur. Çeşitli kaygılar sebebiyle yaşanan bu muharebelerin hepsi insanlar arasında geçmemiştir. Hatta bazıları şaka niteliğindedir. Şöyle ki, yıl 1932 vahşi yaşam operasyonu kapsamında birkaç düzine deve kuşu Avusturalya ordusuyla karşı karşıya gelmiştir. Afrika’daki d

Nurten Tosun-Hoşafın yağı kesildi 241223.jpg
Anlatı

HOŞAFIN YAĞI KESİLDİ

Kurutulmuş meyveler ve şekerli su ile hazırlanan bir tatlıdır, hoşaf. Dilimize Farsça kökenli hoş ab’dan gelmektedir. Tarifi, seveni, sevmeyeni değişir ama Türkçe birçok atasözüne özne niteliğiyle eşlik etmektedir. Örneğin; “Eşek hoşaftan ne anlar, suyunu içer tanesini bırakır.” cümlesi dilimize pe

Nurten Tosun-MİSKET TÜRKÜSÜNÜN HİKÂYESİ 070124.JPG
Anlatı

MİSKET TÜRKÜSÜNÜN HİKÂYESİ

Ankara’da meşhur şu elma türüdür, misket. O yıl meyve verirse, diğer yıl vermez. Bir yüzü kırmızı, diğer yüzü ise sarı ila yeşilimsi bir renk taşır. İnce kabuklu hoş kokuludur. Fakat cümlelerimizin temeli misketin özellikleri değildir. Anadolu’nun nice âşık, şair ve ozanlarına ilham olan dağı, taşı,

Nurten Tosun-Hamlet ve İntikam 140124.jpg
Anlatı

HAMLET VE İNTİKAM

İntikam: “Öç.” Trajedi: “Bir tiyatro deyimi ağlatı.” Shakespeare’in en ünlü oyunu Hamlet, işte bu iki kelimenin birleştirilmesiyle kurgulanmıştır. Basit ifade şekliyle, bir intikam trajedisidir. Hamlet’in Danimarka Kralı olan babası, hem tacına hem de karısına el koyan kardeşi Claudius tarafından öl

Nurten Tosun-Winnie the pooh 210124.JPG
Anlatı

WINNIE THE POOH

Çiçekleri sever mi insanoğlu? Nergis, menekşe, lale, sümbül… Hangisini koklayınca başkalaşır gönül? Kır, bahçe, sera, vazo nerede mutlu olurlar bir ömür? Koparılan çiçeklerin hikâyesini süsleyip anlatmak mıdır? Su ve besin alamadıkları için yaşama kabiliyetlerini yitirdiklerini itiraf etmek midir ha

Haşlanan kurbağa-Nurten Tosun 290124.jpg
Anlatı

HAŞLANAN KURBAĞA

Metafor mu? Gerçek mi? Kaynayan su acıtır mı? Kaç derece kaçış planı yaptırır? Hangi sıcaklık bedeni alıştırır? Sessiz ve yavaş gerçekleşen değişimlere verilen tepki mi yanıltır? İnsanoğlu neye niçin duyarsız kalır? Çağdaş bilimcilerin kimi bu deneye katılır, kimi söylem olarak kaldığına inanır. Fak

Nurten Tosun- Örgü Masalı 04022024.jpg
Anlatı

ÖRGÜ MASALI

Mitoloji bu, yazılır, çizilir, anlatılır. Hatta aynı olaylar, farklı versiyonlar ile nesillere aktarılır. Kimi hikâyeci mutlu sonla biten cümleleri kullanırken, bir diğeri hazanı yaşatır. Başarı, güç, cesaret alkışlanır. Bilinir ki; her canlının yeteneği farklıdır. Fakat kıskançlık ve kibir ışığı da

Nurten Tosun-Çizmeli Kedi 11022024.jpg
Anlatı

ÇİZMELİ KEDİ

Aldatır mı? Ummadık taş baş yarar mı? Zenginlik ve saygınlık peşinde koşulur mu? Sonuca giden tüm yollar mubah mı? Masallar gerçek hayatı yansıtır mı? Miras olarak insana bir kedi kalır mı? Kulaktan kulağa anlatılan, yazılan, çizilen kahramanların hikâyesinden ders çıkarılır mı? Tünelin ucunda üç el

Nurten Tosun-ÇİÇEĞİN COŞKUSU 18022024.JPG
Anlatı

ÇİÇEĞİN COŞKUSU

Çiçekler, pek çok özel günün mimarları. Kimi aşkı anlatır, kimi özlemi veyahut hatıraları. Onlar mitolojik hikâyelerin de kahramanları. Yazılır, çizilir sembolik önem ve anlamları. Nergislerden, sümbüllere, karanfillerden günebakanlara süslerler masalları. İnsanları çiçeklere çevirir Yunan ve Roma t

Nurten Tosun-Ormanların Kralı 25022024.jpg
Anlatı

ORMANLARIN KRALI

Orman ve kral… Aslanlardan daha güçlü, hızlı ve yetenekli hayvanlar vardır. Lakin onlar varken neden aslanlar kral olmuştur? Bu basit cümleye cevap aramış mıdır zihinler? Var mıdır bu konuda bilinen veyahut bilinmeyenler? Üstelik hepsi savanada yaşarken! Ormana bu kadar uzak ve ilgisizken. Bir de kr

Nurten Tosun-Umur 03032024.JPG
Anlatı

UMUR

Aldırış, önem verme gibi açıklamalar “umur” kelimesini getirir belleklere. Türeyen kelimeler ile “umursamak” olursa anlam bekleyen. Ona da aldırış etmek, önemli saymak cümleleri tanımlanır hecelere eklenen. Peki, iyi midir, kötü müdür umur-samak? Kimi der ki, bir insan ne kadar güçlenirse, o kadar e

Nurten Tosun-Yan yattı17032024.JPG
Anlatı

İSTEMEMEK KELİMESİ

“Yan yattı, çamura battı. Lastik patladı, şoför atladı.”, “Gönül ne kahve ister ne kahvehane, gönül muhabbet ister kahve bahane.” dilimize dolayan tekerlemeler. Mazur görmek, sözcüğünden türetilen mazeret. Bir şeyi yapmamak için öne sürülen sonsuz sebep. Hastayım, yastayım, yorgunum, meşgulüm, traf

Nurten Tosun-The Dolphin 24032024.JPG
Anlatı

THE DOLPLIN

O eşsiz ışıltı; parladı, kaydı ve gecemizi aydınlattı. Kâh romantizme eşlik etti, kâh dilek tutturdu. Kimi insanoğlu, herkesin bir yıldızı olduğuna inandı. Küçük Prensin onlarla konuşmasına çocuk okurlar tanık oldu. Umudun tanımını aldı, ateş böceğiyle karıştırıldı. Gece ile dost sayıldı fakat ne el

Nurten Tosun-Gölge Oyunu 3032024.jpg
Anlatı

GÖLGE OYUNU

İki karakter; gerçekten yaşayıp yaşamadıkları, yaşadılarsa nerede ve nasıl yaşadıkları kesin olarak bilinmez. Rivayetlere dayanır, nam salar, nesilden nesille aktarılır. Taklide ve karşılıklı konuşmaya dayanır, iki boyutlu tasvirlerle bir perdede oynatılır. Oynatıcısına “Kurgusal” veyahut “Hayali”

Nurten Tosun-İncir ağacı 07042024.JPG
Anlatı

İNCİR AĞACI

“Olmak ya da olmamak, işte bütün mesele bu! Düşüncemizin katlanması mı güzel, zalim kaderin yumruklarına, oklarına? Yoksa diretip bela denizlerine karşı dur, yeter demesi mi?” Satırlar William Shakespeare’in Hamlet adlı eserinde geçen küçük bir monolog. Yolunu bulmak veya kaybolmak, susmak veyahut k

Nurten Tosun-Benjamin Button'un Tuhaf Hikâyesi Gibi.JPG
Anlatı

BENJAMİN BUTTON’UN TUHAF HİKÂYESİ GİBİ

Sıra dışı bir hayat onunkisi. Yaşlılıktan gençliğe doğru ilerlerken yaşamın cilveleri ile karşılaşmak başka kimin bahtına düşer ki? Rutinimiz doğum, bebeklik, çocukluk, gençlik diye devam ederken denklem değişmez ki. İş hayatına atılırken, âşık olup evlenirken, ebeveynliği tadarken insan daha deney

Nurten Tosun-Çöp kamyonu 21042024.jpg
Anlatı

ÇÖP KAMYONU

Güne nasıl başlar insanoğlu? Günaydın kuş, çiçek, böcek, camdaki teyze, servis bekleyen çocuk, heybetli çınar ağacı, göz kırpan bulut ve diğerleri gibi onca olumluma ile gülümseyerek mi? Peki bu neşe saçan hali, olumsuzluklar eksiltebilir mi? En sevdiğin bluzuna kahve dökülmesi, otobüs kaçması, yağm

Nurten Tosun-Hayal portakalı ve kurbağa ve28042024.jpeg
Anlatı

HAYAL PORTAKALI VE KURBAĞA VE…

Çocukluk! Yazar Jose Mauro de Vasconcelos, yıl 1968 ve on iki günde satıra alınan fakat yirmi yıldan fazla yürekte taşınan düşle gerçek arası o hikâye. Beş yaşındaki kahramanımız Zeze’nin dilinden birinci tekil şahıs paragraflar. Zor bir hayat, sefalet, şiddet, ikinci plana atılmak fakat her şeye r

Nurten Tosun-SAHTE OTOBÜS DURAKLARI12052024.jpeg
Anlatı

SAHTE OTOBÜS DURAKLARI

“Çocukluğum”; Maksim Gorki’nin muhteşem eseri ve devamında gelen “Ekmeğimi Kazanırken”, “Benim Üniversitelerim” üçlemesi. Acımasızlık ve hoyratlık içindeki tertemiz o çocuk kalbi. Kahramanları, hayatın zorlukları bir yana dursun, yine de yıllar renkli ve gizemli. İnsanoğlunun sadece edebiyat satırla

Nurten Tosun-Yaşlı balıkçı tablosu 19052024.jpg
Anlatı

YAŞLI BALIKÇI TABLOSU

İnsan doğası ne kadar karmaşıktır? İyi ve kötü kavramları bu karmaşanın neresindedir? Peki, iyi nedir? İyi kelimesi üzerine çok şey söylenebilir. Örneğin felsefe der ki; “iyilik iyidir.” Bununla da yetinmez “herkes doğuştan iyidir.” Cümlesi okunur satırlarda, filozoflar dile gelir. Kimileri aksini s

Nurten Tosun-Züğürt Tesellisi.JPG
Anlatı

ZÜĞÜRT TESELLİSİ

Elde ettiği önemsiz bir şeyin, elde edemediği önemli şeyleri aratmadığını beyan ederek insanoğlunun kendini avutma şekline; “Züğürt tesellisi” denilmektedir. Halk arasında sıklıkla kullanılan züğürt kelimesinin ise sözlük anlamı; fakirdir. Dilimize Ermeniceden geçtiği bilinmektedir. Hayatın sürprizl

Nurten Tosun-Kırmızı Ringa Balığı02062024.JPG
Anlatı

KIRMIZI RİNGA BALIĞI

1800’lü yılların başına uzanan kelimeler, akabinde tazıların tilki avı için eğitildiği o günler ve onlardan her türlü dikkat dağıtıcı şeyden kaçınma veyahut kokudan etkilenmemeye dair olan beklentiler. Bu nedenle bir köpeğin yeteneğini test etmek için yem olarak kullanılan kırmızı ringa balığı ve da

Nurten Tosun-Renklerin Ustası 09062024.jpg
Anlatı

RENKLERİN USTASI

Bir insanı, bir konuyu, bir yapıtı, doğru ve yanlış yönlerini bulup göstermek amacıyla ereğiyle inceleme işine “eleştiri” denir. Olağan akışta, koşan yürüyeni, yürüyen duranı, duran yatanı eleştirir fakat çoğu zaman yatan, herkesi eleştirir. Hiçbir şeyi beğenememeyi kendisine amaç edinir. Yetkinlik,

Nurten Tosun-Arthashastra.jpg
Anlatı

ARTHASHASTRA

Ne ölçüde mit, ne ölçüde gerçek bugün dahi bilinmeyen hikâyeler vardır. Kulaktan kulağa anlatılır. Rivayetler bu konuda “Arthashastra” isimli eseri temel alır. Eser, günümüz Hindistan’ı geçmişteyse Maurya İmparatorluğu kurucusu Çanakya’nın kaleme aldığı siyaset ve devlet bilimi üzerine iyi bir kitap

Nurten Tosun-Çırak, tuz ve diğerleri.jpg
Anlatı

ÇIRAK, TUZ VE DİĞERLERİ

Şikâyet, sızlanmak, söylenmek… Çağın getirdiği olumsuz davranışlar silsilesi. Müşteki; mızmız, uyumsuz tavırların tanımladığı şikâyetçi insan profili. Oysa zaman ağlama zamanı değildi. İnsanoğlu olumsuz cümleleri terk etmeliydi. Bir zalim, kurbanının serzenişlerini çok uzaktan duyabileceği gibi, sab

-Nurten Tosun-ANTHONY BURGESS 07072024.jpg
Anlatı

ANTHONY BURGESS

İnsan kendisine bir yıl ömür biçildiğini öğrenirse hayatı nasıl gelişir? Köşesine mi çekilir? Yasa mı bürünür? Varsa ölmeden önce yapılacaklar listesi, tamamlamaya mı soyunur? Çok sevdikleriyle mi vakit geçirir? Görmek istediği diyarların rotasını mı çizdirir? Mirasında kime neyi yazdırır? Dimağ nel

Nurten Tosun-HASTALIK HASTASI 14072024.JPG
Anlatı

HASTALIK HASTASI

Soren Kierkegaard “Meseller” kitabında şöyle yazar: “Sanırım dünyanın sonu, her şeyin bir şaka olduğunu sananların yüksek alkışları arasında geçecek.” Peki, geçmek filine hangi anlamlar yüklenecek? İnsanoğlu ne zaman uyanacak? Kimi durumları gerçek kesitlere yoracak? Üç asırdır birçok topluluk taraf

Nurten Tosun-LAKTİK ASİT FERMANTASYONU 22072024.jpg
Anlatı

LAKTİK ASİT FERMANTASYONU

Çatlamak: “Parçalara ayrılıp dağılmayacak bir biçimde yarılmak.” tarifini yapıyor sözlük. Sert cisimlerin, kırılgan nesnelerin ve hatta insanların çatlakları olabileceğini yazıyor günlük. Deri, kılcal damar, el, kol, vücut… Peki, kalp ve ruh? Sahi “Her şeyi ben yapabilirim!” ile başlayan şu yorgunlu

Nurten Tosun-ciğer.JPG
Anlatı

CİĞER

Karaciğerin ılık, kanlı, sulu zemini ve sağlık üzerindeki etkisi söz konusu olunca, pek çok kültürde odak noktasına oturtulmuş. Babil’de ruhun karaciğerde ikamet ettiğine inanılırmış. Milattan önce iki binli yıllar organa altın çağını yaşatmış, hurafeler birbirini kovalamış. Koyun ve keçi gibi küçük

Nurten Tosun-Armudun sapı üzümün çöpü 04082024.jpg
Anlatı

ARMUDUN SAPI ÜZÜMÜN ÇÖPÜ

“Haset”in borusu var mı? Sesi yüksek çıkar mı? İnsanoğlu sahip olmak isteyip olamadığı her beden, ilişki, başarı, maddi varlık, enerji gibi lütufların eksikliğinin acısını olandan çıkarır mı? Mutlu aileler, güzel kadınlar, kariyer basamaklarını tırmananlar, hayallerine sahip çıkanlar, sevilmeyi baş

Nurten Tosun-AVCI VE AKREP11082024.jpg
Anlatı

AVCI VE AKREP

   Milattan sonra 56 - 120 yılları arasında yaşamış olan Romalı avukat, senatör, hatip Gaius Cornelius Tacitus (Genel bilinen adıyla Cornelius): “Dünyadaki çirkinliklere tahammülünüz kalmadığı zaman gözünüzü gökyüzüne çevirin.” demişti. Ne güzeldir her Yaz boydan boya geceyi kaplayan saman

Nurten Tosun-PARİS SENDROMU .18082024jpg.jpg
Anlatı

PARİS SENDROMU

Paris; romantizm, aşk, moda, şanzelize, Eyfel Kulesi, nefis kokular, şen kahkahalar, muhteşem tatlılar, güzel müzik, temiz sokaklar, şaşaalı filmler... Popüler sanat ve sinemanın tekrarlı bir biçimde ideal şehir olarak yansıttığı çerçevenin görseli. Turistlerin en çok ziyaret etmekten hoşlandığı baş

Nurten Tosun-KÖRLERİN FİL TARİFİ 25082024.jpg
Anlatı

KÖRLERİN FİL TARİFİ

Hakikat nedir? “Bir işin doğrusu, gerçek.” olarak yanıtlar pek çok Türkçe sözlük. “Gerçekliğin aynadan yansıyan resmi.” ifadesini kullanır felsefe. “Zahirin altındaki gerçeklik ve gizli mana.” Şeklinde açıklar tasavvuf. Peki, hakikat için gerekir mi bütün? Bir ucundan tutmakla, yarım yamalak bilmekl

Nurten Tosun-PETER PAN SENDROMU010092024.jpg
Anlatı

PETER PAN SENDROMU

İskoç roman ve oyun yazarı James Matthew Barrie’nin yazdığı karakter Peter Pan; büyümeyi reddeden haylaz bir çocuktur. Var olmayan ülke (Neverland) adında küçük adada yaşamıştır. Tinker Bell ve Kayıp Çocuklar Çetesinden arkadaşlarıyla maceralara koşmuştur. Durmaksızın Korsan Kaptan Hook ve müretteba

Nurten Tosun-AŞK-I HİKÂYE08092024.jpg
Anlatı

AŞK-I HİKÂYE

İnsanoğlu yıllar yılı gerçek aşkın ne olduğunu tanımlamaya çalışmadı mı? Bu beyhude çabası hangi amaçlaydı? Destansı onca aşk hikâyesine şahit olmak dimağına ne kattı? Aşk dediğin yaşatır mı? Can acıtır mı? Bir zamanı veyahut sırrı var mı? Kul, onu bulacak kadar şanslı mı? Bulmak kadar sahip çıkmak

Nurten Tosun-TELGRAFIN TELLERİNE KUŞLAR MI KONAR15092024.JPG
Anlatı

TELGRAFIN TELLERİNE KUŞLAR MI KONAR?

Telekomünikasyon çağı, dijital yaşam, sanal dünya, sosyal platformlar, anında yapılan görsel ve işitsel bağlantılar, konum takipleri ve diğerleri. Peki, iletişim her zaman böyle miydi? Ah şu eskiler daha güzeldi dedikleri. Telgraf, çevirmeli telefon ve mektup kâğıtları çok içten değil miydi? Sahi d

Nurten Tosun-nilufer çicegi22092024.jpg
Anlatı

NİLÜFER ÇİÇEĞİ

Ağlamak ve gülmek, ışık ve zifiri siyah, nilüfer ve bataklık… Var mı kelimelerde bir terslik? Dört başı mamur hayat ve imkânsızlık. Geçmişin acısı ve gelecek kaygısı arasındaki şu sıkışmışlık. Pişmanlıklar, keşkeler, niçinlerle geçen ömür arası, hissedilen koca bir kıymetsizlik. İnsanoğlunun maruz

Nurten Tosun-Prometheus29092024.jpeg
Anlatı

PROMETHEUS

Mitleri konu alan, doğuşlarını araştıran, anlamlarını inceleyen, yorumlayan bilime “Mitoloji” adı verilir. İnsanlık tarihi nice mitolojik ders verici hikâye içerir. Kök salmış, birçok farklı kültürün kendi inanç ve yaşamlarını yansıtan tanrıları, doğaüstü varlıkları, kahramanları ve kâinata ilişkin

Gülşah Demirci-Pencere kırmızı ip ve hüzne dair cevaplar 01102024.jpg
Anlatı

PENCERE, KIRMIZI İP VE HÜZNE DAİR CEVAPLAR

Camda süzülen yağmur tanelerini izliyorum oturduğum yerden. Göğün çehresi karardıkça daha çok üşüşüyor damlalar camıma; birbirleriyle yarışıyor, birbirlerine karışıyorlar telaşla. Bu hareketlilik hâli, durgun yansımama bir not bırakıyor aniden: “Dikkat, pencerende hüzün var bugün!”



İlk başta t

Nurten Tosun-Kuyu 06102024.JPG
Anlatı

KUYU

Dip ve tepe… Peki, farkları ne? Biri insanı mest eder, ötekisi yerle yeksan. Sahi daima dört başı mamur yaşar mı insan? Dipte; yankılanır ses, haykırış, isyan. Ya tepe; oldukça yakınsa ve sadece gerekliyse silkinmen ey insan. Mesnevideki hikâye anlatıcısı ders verir ve gelir yine bilgelerden cümlele